ДРУГА ЧЕСЬКО-УГОРСЬКА ВІЙНА (1260 р.) ТА УЧАСТЬ У НІЙ КОРОЛЯ РУСІ ДАНИЛА РОМАНОВИЧА
DOI:
https://doi.org/10.24144/2523-4498.2(37).2017.65-79Ключові слова:
Пршемисл Отакар ІІ, Бела IV, Іштван ІІ, король Русі Данило Романович, Чеське королівство, Угорське королівство, битва під Ґройсенбрунном.Анотація
У статті висвітлено перебіг другої чесько-угорської війни (1260 р.), яка велася між чеським володарем Пршемислом Отакаром ІІ та угорським королем Белою IV за Штирію і завершила боротьбу за спадщину Бабенбергів. Із почуття обов'язку перед Белою IV у цій війні брав участь і король Русі Данило Романович. Переможцем став Пршемисл Отакар ІІ.
Посилання
Войтович Л. Остання еміграція короля Данила. Романовича / Л. Войтович // Науковий вісник Волинського національного університету ім. Л. Українки: Історичні науки. – Луцьк, 2009. – № 13. – С. 89-96.
Войтович Л. Останні роки короля Данила Романовича / Л. Войтович // Вісник Львівської комерційної академії. Серія гуманітарних наук. – Вип. 10: Ювілейний збірник на пошану Степана Гелея. – Львів, 2011. – С. 100-106.
Войтович Л. Остання еміграція короля Данила / Л. Войтович // Александрович В. Король Данило Рома- нович / В. Александрович, Л. Войтович. – Біла Церква: Видавець Олександр Пшонківський, 2013. – С. 202- 206.
Войтович Л. Європейські лідери ХІІІ ст.: Лев Данилович і Пшемисл ІІ Отакар / Л. Войтович. – Проблеми слов'янознавства. – 2013. – Вип. 62. – С. 9-22.
Вортман Д. Я. НОГАЙ / Д. Я. Вортман // Енциклопедія історії України. – У 10 т. / Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. – К.: Наукова думка, 2010. – Т. 7. – С. 483.
Воцелка К. История Австрии. Культура, общество, политика / Карл Воцелка. – Пер. с нем. В. А. Брун- Цеховского, О. И. Величко, В. Н. Ковалева. – М.: Издательство «Весь Мир», 2007. – 512 с.
Грушевський М. С. Історія України-Руси. – В 11 т., 12 кн. / Редкол.: П. С. Сохань (голова) та ін. / М. С. Грушевський. – К.: Наукова думка, 1993. – Т. ІІІ: До року 1340. – 592 с.
История Словении / Л. А. Кирилина, Н. С. Пилько, И. В. Чуркина; Отв. ред. И. В. Чуркина. – СПб.: Алетейя, 2011. – 480 с.
Ковалев В. Н. Чешский король Пршемысл Отакар II и русские князья: взаимные контакты на фоне международных отношений в Центральной Европе второй половины ХIII века / В. Н. Ковалев // Русин: Международный исторический журнал. – Кишинев, 2005. – № 2 (2). – С. 55-68.
Комендова Й. «Schismatici et Tartarorum servitores». Русь в официальной идеологии Пржемысла II Отакара / Йитка Комендова // Colloquia Russica / За ред. В. Нагірного і М. Волощука. – Івано-Франківськ - Краків, 2017. – Series II. – Vol. 3: Данило Романович і його часи. – C. 249-256.
Кордуба М. Участь Данила в битві під Крессенбрунн / М. Кордуба // Записки Наукового товариства iм. Т. Шевченка. – Львів, 1896. – Т. 10. – С. 1-2.
Митрофанов П. П. История Австрии с древнейших времен до 1792 г. / П. П. Митрофанов. – Изд. 2-е. – М.: Едиториал УРСС, 2003. – 160 с.
Пашуто В. Т. Очерки по истории Галицко-Волынской Руси / В. Т. Пашуто. – М.: Изд-во АН СССР, 1950. – 330 с.
Полное собраніе русскихъ лѣтописей. – Изданіе второе. – С.-Петербургъ: Типографія М. А. Александрова, 1908. – Томъ второй. Ипатьевская лѣтопись. – XVI с. – 938 стлб.
Федорук А. «Danielem regem Russiae et filios eius»: військова діяльність у великих битвах періоду війни за
«австрійську спадщину» / А. Федорук // Colloquia Russica / За ред. В. Нагірного і М. Волощука. – Івано- Франківськ - Краків, 2017. – Series II. – Vol. 3: Данило Романович і його часи. – C. 223-248.
Флоря Б. Н. У истоков религиозного раскола славянского мира (XIII век) / Б. Н. Флоря. – Санкт-Петербург: Алетейя, 2004. – 224 с.
Цьольнер Е. Історія Австрії / Еріх Цьольнер. – Пер. з нім. Роман Дубасевич, Христина Назаркевич, Анатолій Онишко, Наталя Іванчук. – Львів: Літопис, 2001. – 712 с.
Alberti Milioli Notarii Regini Liber de temporibus et aetatibus et Cronica Imperatorum. / Ed. O. Holder-Egger // Monumenta Germaniae Historica: inde ab anno Christi quingentesimo usque ad annum millesimum et quingente- simum / Edidit Societas Aperiendis Fontibus Rerum Germanicarum Medii Aevi. – Hannoverae: Impensis bibliopolii Hahniani, MDCCCCIII [1903]. – P. 336-668.
Annales Sancti Rudperti Salisburgenses a. 1–1286 (Tab.V) // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 758-810.
Annales S. Iustinae Patavini / Edidit Philippus Jaffé // Monumenta Germaniae Historica: inde ab anno Christi quingentesimo usque ad annum millesimum et quingentesimum auspicius Societas Aperiendis Fontibus Rerum Germanicarum Medii Aevi / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii Hahniani, MDCCCLXVI [1866]. – P. 148-193.
Anonymi Leobiensis Сhronicon libris sex comprehensum, a Christo nato usque ad annum ejusdem. MCCCXLIII /
R. D. P. Hieronymus Pez // Scriptores rerum Austriacarum veteres ac genuini quotquot ex Austriae vicinarumque provinciarum bibliothecis et tabulariis, decumano labore perillustratis, aut primum in lucem vindicari, aut ex Mss. codicibus auctiores et emendatiores edi putuerunt. – Lipsiae : Sumptibus Joh. Frid. Gleditschii B. Filii, MDCCXXI (1721). – Tomus I., Quo potissimum veteres ac sinceri Scriptores continentur, qui res ad prima gentis Austriacae origine usque ad Seculum XIV. in republica et ecclesia praeclare ac sancte gestas, narrationes etiam genealogicas veterum Austriae Marchionum et ducum stirpis Babenbergensis / Edidit R.D.P. Hieronymus Pez. – Col. 756–972.
Antonín R. Přemysl Otakar II. a zisk zemí babenberského dědictví / Robert Antonín // Pocta králi: k 730. výročí smrti českého krále, rakouského vévody a moravského markraběte Přemysla Otakara II / Libor Jan, Jiří Kacetl a kolektiv. – Brno; Znojmo: Matice moravská pro projekt Pocta králi železnému a zlatému 2008: Výzkumné středisko pro dějiny střední Evropy: prameny, země, kultura, 2010. – S. 55-71.
Auctoris incerti breve chronicon Austriacum… // Scriptores rerum Austriacarum veteres ac genuini quotquot ex Austriae vicinarumque provinciarum bibliothecis et tabulariis, decumano labore perillustratis, aut primum in lucem vindicari, aut ex Mss. codicibus auctiores et emendatiores edi putuerunt. – Lipsiae: Sumptibus Joh. Frid. Gleditschii B. Filii, MDCCXXI (1721). – Tomus I., Quo potissimum veteres ac sinceri Scriptores continentur, qui res ad prima gentis Austriacae origine usque ad Seculum XIV. in republica et ecclesia praeclare ac sancte gestas, narrationes etiam genealogicas veterum Austriae Marchionum et ducum stirpis Babenbergensis / Edidit R.D.P. Hieronymus Pez. – Col. 682-687.
Codex diplomaticus et epistolaris Regni Bohemiae. – Pragae: Sumptibus Academiae scientiarum Bohemoslove- nicae, 1974. – Tomi V, fasciculus primus, Inde ab a. MCCLIII usque ad a. MCCLXVI / Condidit Gustavus Friedrich; ediderunt Jindřich Šebánek et Sáša Dušková. – 718 p.
Codex diplomaticus et epistolaris Regni Bohemiae. – Praha: Academia, 1982. – Tomi V, fasciculus tertius, Inde ab
A. MCCLIII usque ad A. MCCLXXVIII (acta complementaria regestorum ratione continens) / Ediderunt Jindřich Šebánek et Sáša Dušková; praefatio S. Dušková. – 447 p.
Continuatio Garstensis a. 1182-1257 // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 593-600.
Continuatio Lambacensis a. 1197-1348. (Tab. III) // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 556-561.
Continuatio Praedicatorum Vindobonensium a. 1025-1283. (Tab.V.) // Monumenta Germaniae Historica. Scripto- rum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 724-732.
Continuatio Sancrucensis II. a. 1234-1266. // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 637- 646.
Continuatio Zwetlensis III. a. 1241-1329. // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae: Impensis bibliopolii avlici Hahniani, MDCCCLI [1851]. – Tomus IX. – P. 654- 669.
Cronica domus Sarensis = [Kronika kláštera Žďárského] / Jindřich Řezbář; úvod napsal a latinský text revidoval Jaroslav Ludvíkovský; přeložil Rudolf Mertlík; historické poznámky napsal Metoděj Zemek; k vydání připravili Josef Pohanka a Metoděj Zemek. – Brnо: Krajské nakladatelství, 1964. – 257 s.
Cronica sancti Petri Erfordensis moderna a. 1072-1335 // Monumenta Erphesfurtensia saec. XII. XIII. XIV. / Edidit Oswaldus Holder-Egger (Scriptores rerum Germanicarum in usum scholarum ex Monumentis Germaniae historicis separatim editi). – Hannoverae et Lipsiae: Impensis Bibliopolii Hahniani, 1899. – P. 117-369.
Dalimili bohemiae chronicon (Rýmovaná kronika česká) // Fontes rerum bohemicarum. Prameny dějin českých, vydávané z nadání Palackého péčí «Spolku historického v Praze». – Praha: Nákladem Nadání Františka Palacké- ho, 1882. – Tom III. Dalimili bohemiae chronicon; Annales Heinrici Heimburgensis; Vita Karoli IV imperatoris; Sermones post mortem Karoli IV impertoris per Johannem, archiepiscopum Pragensem, et mag. Adalbertum Ranconis de Ericinio facti; Johannis Neplachonis, abbatis Opatovicensis, chronicon; Johannis de Marignola chronicon. – P. 1-302.
Dąbrowski D. Daniel Romanowicz król Rusi (ok. 1201-1264). Biografia polityczna / Dariusz Dąbrowski. – Kraków: Avalon, 2013. – 544 s.
Dąbrowski D. Bilans zysków i strat Rusi Halicko-Wołyńskiej w stosunkach z Czechami i Węgrami w XIII wieku / Dariusz Dąbrowski // Zwycięzcy i przegrani w dziejach średniowiecznych i wczesnonowożytnych Czech i Polski. – Kraków: Księgarnia Akademicka, 2012. – S. 295-338.
Deutsche Chroniken und andere Geschichtsbűcher des Mittelalters / Nach den Abschriften Franz Lichtensteins; herausgeben von Joseph Seeműller. – Hannover: Hahnsche Buchhandlung, MDCCCLXXXX (1890). – Tomus V. Pars І. Ottokars Österreichische Reimchronik. – 720 p.
Druhé pokračování Kosmovy kroniky // Pokračovatelé Kosmovi / [Z lat. rukopisů] přel. Karel Hrdina, V. V. Tomek a Marie Bláhová; Úvod: M. Bláhová a Zdeněk Fiala; Doslov: Pokračovatelé Kosmovi, pozn. a vysvětl. naps., rejstřík jmen a míst sest. M. Bláhová. – Praha: Svoboda, 1974. – S. 75-191.
Hermanni Altahensis Annales a.1137-1273 // Monumenta Germaniae Historica. Scriptorum / Еdidit Georgius Henricus Pertz. – Hannoverae : Impensis bibliopolii Hahniani, MDCCCLXI (1861). – Tomus XVII. – P. 381-407.
Joannis Długossii seu longini Canonici Cracoviensis Historiae Polonicae: libri XII. / Ad veterrimorum librorum manuscriptorum fidem recensutt, variis lectionibus annotationibusque instruxit Ignatius Żegota Pauli; cura et impressis Alexandri Przezdziecki. Tomus II. Libri V, VI, VII, VIII. – Cracoviae: Ex Typographia Kirchmayeriana, MDCCCLXXIII [1873]. – 546 p.
Képes krónika / Dercsényi Dezsö, ... [et al.]. – Budapest: Magyár helikón könyvkiadó, 1964. – 203 p.
Letopisy České od roku 1196 do roku 1278 // Fontes rerum Bohemicarum. Prameny dějin českých, vydávané z nadání Palackého. – Praha: Nákladem musea Království Českého, 1874. – Tom II. (Díl II). – Fasc. 1. (Svazek 1). Cosmae chronicon Boemorum cum continuatoribus (Kosmův letopis Český s pokračovateli) / Vydavatel Josef Emler; Překladatel Václav Tomek. – P. 282-303.
Monumenta Germaniae historica: inde ab anno Christi quingentesimo usque ad annum millesimum et quingen- tesimum. Scriptorum. Cronica fratris Salimbene de Adam ordinis Minorum / Edidit Oswald Holder-Egger; edidit Societas aperindis fontibus rerum Germanicarum medii aevi. – Hannoverae: Impensis Bibliopolii Hahniani, MDCCCCV (1905) – MDCCCCXIII (1913). – 755 p.
Nagirnyj W. Polityka zagraniczna księstw ziem Halickiej i Wołyńskiej w latach 1198 (1199) - 1264 / Witalij Nagirnyj. – Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2011. – 362 s.
Nechutová J. Latinská literatura českého středověku do roku 1400 / Jana Nechutová. – Praha: Vyšehrad, 2000. – 365 s.
Novotný V. České dĕjiny. Dilu I. Část 4. Rozmach české moci za Přemysla II. Otakara (1253-1271) / Václav Novotný. – Praha: Nákladem Jana Laichtera, 1937. – 499 s.
Palacký F. Dějiny národu Českého v Čechách a v Moravĕ dle původních pramenu / František Palacký. – Praha: Nakladatel V.Kočí, 1921. – 1280 + XVI s.
Pekař J. O povstání kralevice Přemysla proti králi Václavovi I. / Josef Pekař. – K vydání připravil a poznámku napsal Josef Hobzek. – V Praze: Katolický Literární Klub, Vyšehrad, 1941. – С. 7-25.
Petri de Dusburg Chronicon terrae Prussiae / Ed. M. Töppen // Scriptores rerum Prussicarum. Die Geschicht- squellen der Preussischen Vorzeit bis zum Untergange der Ordensherrschaft / Herausgegeben von Theodor Hirsch, Max Töppen und Ernst Strehlke. – Erster band. Leipzig: Verlag von S. Hirzel, 1861. – P. 3-269.
Přehled dějin Československa. I / 1. Do roku 1526 / Hlavní redakce Jaroslav Purš, Miroslav Kropilák. – Praha: Academia, 1980. – 645 s.
Příbéhy krále Přemysla Otakara II // Fontes rerum Bohemicarum. Prameny dějin českých, vydávané z nadání Palackého. – Praha: Nákladem musea Království Českého, 1874. – Tom II. (Díl II). – Fasc. 1. (Svazek 1). Cosmae chronicon Boemorum cum continuatoribus (Kosmův letopis Český s pokračovateli) / Vydavatel Josef Emler; Překladatel Václav Tomek. – P. 308-335.
Příběhy krále Wácslawa I // Fontes rerum Bohemicarum. Prameny dějin českých, vydávané z nadání Palackého. – Praha: Nákladem musea Království Českého, 1874. – Tom II. (Díl II). – Fasc. 1. (Svazek 1). Cosmae chronicon Boemorum cum continuatoribus (Kosmův letopis Český s pokračovateli) / Vydavatel Josef Emler; Překladatel Václav Tomek. – P. 303-308.
Regesta diplomatica nec non epistolaria Bohemiae et Moraviae / Opera Josephi Emler. – Praha: Tiskárna Grégeríanis, 1882. – Pars II. Annorum 1253-1310. – 1488 p.
Roháč P. II. Česko-uhorská vojna o babenberské dedičstvo 1260 a bitka pri Kressenbrune / Peter Roháč // Vojenská história. – Bratislava, 2016. – Ročník 20. – Číslo. 2. – S. 23-44.
Staročeská Kronika tak řečeného Dalimila: vydání textu a veškerého textového materiálu / K vydání připravili Jiří Daňhelka, Karel Hádek, Bohuslav Havránek, Naděžda Kvítková. – Praha: Academia, 1988. – 2. Textový materiál kapitol 53 až 103 a doplňků. – 604 s.
Szaraniewicz I. Die Hypatios-Chronik: als Quellen-Beitrag zur österreichischen Geschichte / Von Dr. Isidor Szaraniewicz. – Lemberg: Dobrzanski and K. Groman, 1872. – 150 s.
Šebánek J. Studie k českému diplomatáři. І. K otázce slovenik v českém diplomatáři, II. Listiny na trnavské statky královny Konstancie / J. Šebánek, S. Dušková // Historické štúdie. – Bratislava 1956. – Sv. 2. – S. 242-273.
Tihányiová M. Palatín a bratislavský župan Roland z rodu Ratoldovcov / Monika Tihányiová // Verbum Historiae 1/2015. Vedecký internetový časopis Katedry histórie PdF UK v Bratislave. – S. 7-38.
Vaníček V. Babenberkové / Vratislav Vaníček // Kostlán A. Encyklopedie dějin Německa / Antonín Kostlán, Dagmar Moravcová, Vratislav Vaníček. – Praha: Ivo Železný, 2001. – S. 74-75.
Vaníček V. Velké dějíny zemi Koruny české. Svazek III., 1250-1310 / Vratislav Vaníček. – Praha–Litomyšl: Paseka, 2002. – 760 s.
Vaníček V. Přemysl Otakar II. / Vratislav Vaníček // Čeští králove / Ed. Marie Ryantová, Petr Vorel. – Praha- Litomyšl: Paseka, 2008. – S. 103-115.
Włodarski Br. Polska i Czechy w drugiej połowie XIII i początkach XIV wieku (1250-1306) / Bronisław Włodarski. – Lwów: Towarzystwo Naukowe, 1931. – 214 s.
Žemlička J. Přemysl Otakar II. Král na rozhraní věků / Josef Žemlička. – Praha: Lidové noviny, 2011. – 752 s.
##submission.downloads##
Як цитувати
Номер
Розділ
Ліцензія
Це журнал із відкритим доступом, що означає, що весь вміст є у вільному доступі користувачеві або його установі безкоштовно. Користувачам дозволяється читати, завантажувати, копіювати, розповсюджувати, друкувати, шукати або посилатись на повні тексти статей, або використовувати їх у будь-яких інших законних цілях, не вимагаючи попереднього дозволу видавця чи автора. Це відповідає визначенню BOAI щодо відкритого доступу.
